«Վարչապետն էս երկրի թշնամին հո չէ՞»

Ոչիշխանական ուժերին հաջողվեց կառավարությանն անվստահություն հայտնելու հարցում համաձայնության գալ, մնում է, որ հասցնեն վերջնակետին: Այս հարցում իշխանության ներկայացուցիչները թերահավատ են ու կարծում են, որ քառյակին չի հաջողվի արդյունք արձանագրել: ՀՀԿ անդամ ԼԵՌՆԻԿ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆԸ «Իրատես de facto»-ի հետ զրույցում ոչիշխանական ուժերի այդ քայլը որակեց անվստահություն հայտնելու փորձ. «Սա տեսանելի էր շատ վաղուց, քանի որ այդ ուժերը միավորվել են հենց այդ նպատակով: Յուրաքանչյուրն առանձին-առանձին խոսում էր այդ մասին: Կառավարությունը դեռ իշխանություն չէ: Կան խնդրահարույց հարցեր, կա իսկապես դժգոհ զանգված, որի թիրախը կառավարությունն է»։

-Կարծում եմ, կառավարությանն անվստահություն հայտնելը դեռ խնդիրների լուծում չէ,- ասաց պարոն Ալեքսանյանը:- Եթե նոր կառավարություն պիտի ձևավորվի, դա կրկին, ըստ Սահմանադրության, մեծամասնության իրավունքն է:
-Ի դեպ, ՀԱԿ-ում կարծում են, որ մեծամասնությունից «բեկորներ» կառանձնանան և կմիանան իրենց նախաձեռնությանը:
-Եթե հույս ունեն, որ ՀՀԿ-ից աջակցություն կստանան, սխալվում են: ՀՀԿ-ում նման տրամադրվածություն չկա: Նախ, ամենակարևորը՝ այդ ուժերը պետք է իրենք իրենց մեջ ճշտեն` վերջնանպատակը ո՞րն է: Եթե լոկ կառավարության անվստահության հարցն է, և ոչ թե իշխանափոխության կամ համակարգային, հիմնարար փոփոխությունների, սա հասկանալի կլինի: Այսինքն, ուզում են վարչապետին փոխել այսինչ մարդով: Այլապես որպես քաղաքականությամբ զբաղվող մարդ, ինձ համար անհասկանալի է, ենթադրենք, վարչապետը կամ նախարարները փոխվեցին, ի՞նչ է փոխվելու: Ենթադրենք, նաև իրենց տեսլականով ՀՀԿ-ից էլ աջակցություն ստացան ու վարչապետին փոխեցին, դա ի՞նչ է տալու: Պարզ է, չէ՞, որ վարչապետը կրկին ՀՀԿ-ից է լինելու: Եթե լուրջ նպատակ ունեն, ոչ թե վարչապետին, այլ իշխանությանն անվստահություն պիտի հայտնեն: Իսկ իշխանություններն էլ ընտրովի մարմիններ են` ՏԻՄ-ը, ԱԺ-ն և նախագահը:
-Լևոն Զուրաբյանը հայտարարեց, որ սա մեծ գործընթացի առաջին քայլն է, և հասարակական ճնշման արդյունքում հասնելու են վերջնական իշխանափոխության:
-Որտե՞ղ է գրված դա, ո՞ւր է այդ մասին չորս ուժերի հայտարարությունը, որ իրենք իշխանափոխություն են ուզում: Մինչ այդ նախ պիտի հստակեցնեն՝ ընդդիմությո՞ւն են, թե՞ այլընտրանք: ԲՀԿ-ն չի հայտարարել, որ ինքն ընդդիմություն է: Բոլորին էլ ակնհայտ է, որ այդ ուժերի առանցքը ԲՀԿ-ն է, բայց Գագիկ Ծառուկյանը չի շտապում ընդդիմադիր լինել և իշխանափոխության մասին հայտարարել: Նախ իրենց վերջնանպատակը պիտի ճշտեն, նոր առաջին քայլն անեն: Եթե քայլն անում են՝ նոր ճշտեն, դրանում դրական բան չեմ տեսնում: Քաղաքականության մեջ վերջնանպատակը պետք է հստակ լինի, այլապես առաջին քայլը կարող է սխալ լինել:
-Ձեր կարծիքով, իրենց վերջնանպատակն աղո՞տ է:
-Ես չեմ տեսնում դա, քանի որ հայտարարված չէ: Գուցե իրար մեջ նպատակ ունեն, բայց հանրության համար դա անհայտ է, քաղաքական համատեղ հայտարարություն, որպես այդպիսին, քառյակը չի արել:
-Կարծում եք, սա վարչապետի աթոռի համար կռի՞վ է:
-Չեմ կարծում, որ այդ չորս ուժերում և իրենց շրջապատում բոլորը նույն կերպ են մտածում: Գուցե մեկ-երկուսի նպատակը դա է, բայց այնտեղ կան մարդիկ, որոնք կասկածում են, թե վարչապետի փոփոխությամբ այս երկրում ինչ-որ բան կփոխվի: Այդուհանդերձ, նրանց նպատակը մութ է: Եթե կարողանան վարչապետին անվստահություն հայտնել, կկարողանան նաև իշխանություններին անվստահություն հայտնել: Ես խիստ կասկածում եմ, որ իրենք կկարողանան կառավարությանն անվստահություն հայտնել: ՈՒրիշ բան, որ փորձեն ճնշում գործադրել մեծամասնության վրա:
-Ինչպե՞ս կարող են ճնշել մեծամասնությանը:
-Հասարակական ճնշում գործադրելով և այդ դժգոհությունը օգտագործելով: Եթե խորհրդարանում հարցը բարձրացնեն ու նույնիսկ նպատակին չհասնեն, հարցը հնչեղություն կստանա: Խորհրդարանն այն ամբիոնն է, որը մեծ հրապարակայնություն է ապահովում: Սա էլ է նպատակ: Հասարակության մեջ դժգոհությունը մեծացնել և ուղղորդել կառավարությանն անվստահություն հայտնելու հարցի լուծմանը: Սակայն կան ուժեր, հատկապես քաղաքացիական խմբեր, որոնք շատ լավ տեսնում են, որ քաղաքական ուժերը ցանկանում են իրենց օգտագործել և չեն գնում նրանց գծած սցենարով: Սա վերաբերում է և՛ բնապահպանական, և՛ կենսաթոշակային, և՛ տրանսպորտային հարցերով մտահոգ խմբերին: Այս ուժերի նպատակն էլ հենց վերջիններիս միավորելը, քաղաքականացնելն է և իրենց նպատակին ծառայեցնելը` բոլոր խնդիրների մեղավորը համարելով կառավարությանը:
-Գոնե այս հարցում իրենք հաջողություն չե՞ն արձանագրի:
-Ոչ, որովհետև, երկրորդեմ, նպատակը հստակ չէ: Հասարակական կազմակերպությունները քաջ գիտակցում են, որ եթե ընդամենը կառավարությունն է նպատակը, այդ խնդիրներն այնքան էլ կառավարության հետ կապված չեն: Այսօր համայնքապետը, քաղաքապետը կարող են շատ ավելի խնդիրներ լուծել, քան նախարարը: Ամեն ինչ չէ, որ կախված է նախարարներից: Օրինակ, այսօր ողջունելի է, որ կառավարությունը որոշել է տրանսպորտային տնտեսությունը տալ քաղաքապետարանին: Սա քայլ է, որով ոլորտը մեկ պատասխանատու է ունենալու: Այնպես չէ, ինչպես ներկայացնում են, թե այս կառավարությունն այսօր փորձում է ժողովրդից ամեն ինչ քամել-տանել ու տալ ինչ-որ մասնավոր մեկի: Նույնը կարելի է ասել կուտակայինի, տրանսպորտի հետ կապված բողոքների առնչությամբ: Բոլորի մեջ տպավորություն է ստեղծվում, թե կառավարությունը ժողովրդից այդ գումարները հավաքում է ինչ-որ մեկին հարստացնելու համար:
-Ի դեպ, քառյակը նաև այդ հարցերի շուրջ իր դիրքորոշումը հայտնեց, նրանք մասնակցելու են և «Դեմ եմ»-ի հանրահավաքին, և արտահերթ նախագիծ են ներկայացնելու ԱԺ՝ քաղաքապետարանի գործողությունների առնչությամբ: Այսինքն, ընդդիմությունը հենց այդպես էլ ընկալում է հարցերը, որ շարքային քաղաքացիներից «կոպեկները» խլում է կառավարությունը:
-Ե՛վ ընդդիմությունում, և՛ իշխանությունում կան շատ կարգին, ազնիվ մարդիկ, որոնք հավատացած են, որ այդ բարեփոխումները դրականորեն են ազդելու հանրային կյանքի վրա: Այնպես չէ, որ բոլորը հրեշտակներ են, երկու կողմում էլ կան մարդիկ, որոնք շահարկում են հարցերը` փորձելով ՀԿ-ների դժգոհությունները միավորել և ուղղորդել, բայց դրանք քաղաքական չեն: Նույն կուտակայինը վարչապետն իրենից հո չի հորինել, իսկապես գուցե այդտեղ ռիսկային բաներ կան, որոշ սխալներ, բայց դրանք քաղաքական չեն, ու դրանց նպատակն ազնիվ է: Վարչապետը էս երկրի թշնամին հո չէ՞: ՈՒրիշ բան է, որ սրանով գուցե տնտեսությունը չզարգանա, կանխատեսումները չիրականանան, բայց սա կապել կոռուպցիայի հետ, որ այդ փողերը փորձում են լափել, թալանել, սխալ է: Այդ փողերը բանկային գումարներ են, ի՞նչ լափելու մասին է խոսքը: Իսկ ինչո՞ւ այս իրավիճակում կառավարությունը պիտի ցանկանար հարստացնել ինչ-որ մարդկանց, իսկ աղքատ ժողովրդից այդ գումարները վերցնել: Սրանք քաղաքական շահարկումներ են, ու դա էլ է բնական:
-Չնայած Դուք շահարկումներ եք որակում, բայց ընդդիմադիր հատվածը համոզված է, որ իշխանության ցանկացած որոշում, օրենք ընդունվում է` ելնելով որոշ մարդկանց շահերից:
-Իսկ ի՞նչ է, իրենք դառնալու են վարչապետ, նախարար ու 300-400 հազար դրամով ծառայելու են ժողովրդի՞ն: Եթե այդպիսի մեկին ճանաչեմ, կգնամ նրա կողքին կկանգնեմ: Ամենամեծ ընդդիմախոսները, իշխանության գալով, հօգուտ իշխանության են խոսում, այսինքն, գոյություն ունեն քաղաքական, անձնական շահեր: Բոլորը բոլորին շատ լավ գիտեն, նոր մարդիկ չեն, կուսակցությունների անուններն են փոխվել, բայց մարդիկ չեն փոխվել: Արդյո՞ք այսօր կուտակված խնդիրները միայն այսօրվա իշխանությունների գործելաոճի արդյունք են: Դրանք եկել են 90-ականներից:
-Համակարգային խնդիրնե՞րն եք ակնարկում:
-Այո, և այդ համակարգն այս իշխանությունները չեն ստեղծել:
-Բայց դա արդարացնո՞ւմ է այս իշխանություններին:
-Չի արդարացնում, բայց ստեղծված մեխանիզմը միանգամից ջարդելը հեշտ բան չէ: Այսօր տնտեսությունը մի խումբ անհատների, ընտանիքների ուսերին է: Սա քանդելն էլ է շատ ռիսկային, դա իշխանությունները շատ լավ հասկանում են: Ի՞նչ է, կուլակաթա՞փ են ուզում անել բոլորին, տնտեսությունը քանդե՞լ: Չէ՞ որ նույն ընդդիմադիր դաշտում էլ կան հարուստներ: Կա մի պարզ ճշմարտություն՝ այսօրվա բացասական երևույթները, փողի կուլտը ստեղծվել են 90-ականներին հիմք դրված վայրի լիբերալ քաղաքականության արդյունքում: Բոլոր երկրներում, որտեղ կան գերհարուստներ և ծայրահեղ աղքատներ, այնտեղ չեն կարող դրական տեղաշարժեր լինել, քանի որ փողը գագաթում է գտնվում: Եթե փողը «վերևում» է, և՛ մարդկային հարաբերությունները, և՛ ազգային խնդիրները, և՛ բարոյականությունը երկրորդական պլան են մղվում: Այնպես չէ, որ փողի ձգտում են միայն իշխանությունում, ժողովրդի մեջ էլ այդ մտածելակերպն է. բաժակ են բարձրացնում ու ասում` քեզ շատ փող: Այսօր ծեծուջարդով ընտրություն չի արվում, գումար է բաժանվում ոչ միայն իշխանությունների, այլև ընդդիմության կողմից:
-Ասել է թե՝ եթե այս ընդդիմությունն էլ իշխանության գա, դրական փոփոխության ակնկալիք չպե՞տք է ունենալ:
-Նպատակը պետք է ազնիվ ու պարզ լինի: Եթե նպատակն այս ամենը փոխելն է, պետք է ասվի, որ սա, սա փոխվելու է: Այսինքն, թացին պիտի թաց ասել, չորին` չոր, որ թացը չորի հետ չվառվի: Մեր երկրում 180 աստիճանի հակադիր բաներ չեն կարող լինել: Չի կարող այսօրվա նախարարը հրեշ լինել, նախկինը` հրեշտակ: Շատ խնդիրներ օբյեկտիվ են, բայց դրանք պետք է մաքրվեն: Եթե գալու և մաքրելու է այն մարդը, որն ինքն է դա ստեղծել, ես չեմ հավատում այդ մարդուն:
-Այսօրվա իշխանությունը ինչքա՞ն է կարողանում այդ «մաքրումն» իրականացնել:
-Իշխանությունն էլ շատ բազմաշերտ է ու բազմագույն: Այսօրվա իշխանության բարձրագույն օղակը` նախագահը, շատ լավ հասկանում է այս խնդիրները ու փորձում է լուծումների ճանապարհով գնալ: Այսօրվա հասարակական ակտիվությանը, ազատ քննադատությանը, քաղաքացիական նախաձեռնություններին երկրի ղեկավարը մեծ տեղ է տալիս: Չկարծեք, որ եթե սահմանափակումներ իրականացվեին, այսպիսի ակտիվություն կլիներ այս ոլորտում: Սրա արդյունքում էր, որ վարչապետը հայտարարեց, թե հնարավոր է «կուտակային կենսաթոշակայինի» հետ կապված մենք ինչ-որ սխալներ ենք թույլ տվել ու պատրաստ ենք բանակցություններին: Խնդրահարույց հարցերի շուրջ իշխանությունները պատրաստ են գնալու բանակցությունների: Սա պիտի տեսնել: Այսօր լրատվամիջոց, հեռուստատեսություն չի փակվում, ավելին, շատերն ընդդիմադիր կեցվածք ունեն: Եթե սա կա, ուրեմն դա ձեռնտու է նաև իշխանություններին: Եթե մեկը կասի, որ կգա ու այս ամենը միանգամից կվերացնի, սուտ կլինի: Եթե ընդդիմությունը ուժեղ է և առողջ, զգաստացնում է իշխանությանը:
-Մեր ընդդիմությունն այդպիսին չէ՞:
-Ոչ: Իշխանությունը շատ հրապուրիչ բան է, և ընդդիմությունն իր առաջնորդով մշտապես պետք է զգաստացնի իշխանությանը: Իսկ սրա համար նախ պետք է ընդդիմությունն իր առջև ազնիվ նպատակներ դնի: Եթե ուզում են կաշառակերությունը, կոռուպցիան վերանան, առաջինն ընդդիմությունը պետք է իր մեջ այդ խնդիրները լուծի: Այսօր ընդդիմությանը հանրությունը չի հավատում: Դժգոհ մասսան ընդդիմության հետևից չի գնում: Բոլորին չհավատալու պատճառն այն է, որ խոսքն ու գործն իրար չեն համապատասխանում: Ժողովուրդն իմաստուն է: Մի մարդը կարող է սխալվել, բայց ժողովուրդը` երբեք: Չի հավատում, որովհետև այս մարդը ժամանակին իշխանություն էր, իսկ հիմա ընդդիմություն է ու մեծ-մեծ խոսում է: Այսօր ընդդիմությունն իր դիրքորոշումները հստակեցնելու խնդիր ունի:

Զրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ